Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Hukuk Doktorası Eğitimi
Doktora eğitimi, lisansüstü eğitimin ikinci ve en önemli ayağını oluşturmaktadır. Yüksek lisans eğitimi ile ilgili bilgilerin verildiği bölümde de belirtildiği üzere, lisansüstü eğitim yüksek lisans ve doktora aşamalarından oluşmaktadır. Lisans eğitiminden sonra, yüksek lisans eğitimine ayrılan kontenjan ve başvuran sayısı daha çok olmasına rağmen, doktora eğitimi için ayrılan kontenjan sınırlı tutulmaktadır. Bunun birinci sebebi, doktoranın kural olarak yüksek lisanstan sonraki bir aşama olması, ikinci sebebi ise, daha nitelikli ve akademik seviyesi yüksek adayların bu programa alınmasını amaçlanmasıdır. Doktora eğitimini daha çok, üniversitede akademik kariyer yapan akademisyenlerle yüksek lisanstan sonra lisansüstü eğitimi sürdürmek ve uzmanlaşmak isteyenler tercih etmektedir.
Şu anda, hukukta özel hukuk ve kamu hukuku alanında doktora eğitimi verilmektedir. Hukukta doktora eğitimi alabilmek için, hukuk fakültesi mezunu olmak ve kural olarak yüksek lisansı başarıyla tamamlamak gerekir. Ayrıca, her yıl Sosyal Bilimler Enstitüsünce (https://sbe.deu.edu.tr/) ilân edilen şartların sağlanması da gerekir. Doktora eğitimine başlayabilmek için, yüksek lisans başarı notunun belirli bir derecede olması aranmaktadır. Bu sebeple, doktora yapmak isteyen öğrencilerin yüksek lisansta hangi notla mezun olmaları gerektiğini araştırmaları gerekmektedir.
Doktorada öğrencilerin, yüksek lisansta araştırma yöntemlerini iyice öğrendikleri kabul edilerek, asıl olarak çalıştıkları alandaki konulara en ince ayrıntısına kadar hâkimiyetleri beklenmektedir. Temel kavram ve kurumlara ilişkilerin bilgilerin sağlam olmaması, yeterli kaynak kullanılamaması halinde, doktora eğitiminin başarı ile sonuçlandırılması oldukça zordur. Gerek yüksek lisans gerekse doktorada sadece belirli konularda ayrıntılı bilgi edinilmesi yeterli olmayıp, bunların seminer ve tezlerde en özlü ve konuyu en iyi ortaya koyacak şekilde ifade edilebilmesi, aktarılması şarttır. Bu sebeple Türkçe’ye hakim olmak, dilbilgisi kurallarına uygun yazım yeteneği kazanmak da önemlidir. Bir konunun tekrar edilerek sayfalarca anlatılması yerine, en özlü şekilde anlatılmasını sağlayacak yöntemin bulunması, karışık bir konunun en basite indirerek anlatılması, gereksiz bilgilerin ayıklanabilmesi, konuya hakimiyetin; aksi ise, zafiyetin bir göstergesi olarak kabul edilir. Doktorada, iyi bir Türkçe yanında, bir yabancı dili araştırma yapacak seviyede bilmek, hatta mümkünse ikinci bir dili kullanabilmek de başarıyı artıran faktörlerdendir.
Doktora eğitiminde, ders aşamasından sonra, o alanda temel bilgilerin ölçüldüğü yeterlilik sınavı gelmektedir. Bu sınavda, jüri önünde öğrencilerin o alana ilişkin bilgileri sınanmaktadır. Bu sınav için, altı ayla bir yıl arasında bir hazırlık aşaması geçirilmesi zorunludur. Yeterlilik sınavı başarıyla tamamlandıktan sonra, tez danışmanının nezaretinde doktora tezi yazılması gerekir. Bu süreç de iki veya üç yıl devam eden bir zamanı kapsamaktadır. Doktora tezinin yazılması ve jüri önünde savunularak başarılı bulunması halinde, uluslar arası bir unvan olan “doktor” unvanına hak kazanılacaktır. Doktora unvanı, şartları ülkeden ülkeye değişse de uluslararası bir unvandır. Doktora aşamasından sonra, istenir ve şartları sağlanırsa, bir üniversitede yardımcı olarak görev almak mümkün olduğu gibi, üniversite içinden veya üniversite dışından doçentlik için başvurmak da mümkündür.
